Μελέτη σε ποντίκια δείχνει ότι η υπερβολική κατανάλωση αλατιού 

προκαλεί γνωσιακή έκπτωση

18 ιανουαριου 2018

τησ PATRICIA INACIO, PHD

IN NEWS.

Σύμφωνα με νέα έρευνα μία διατροφή πλούσια σε αλάτι οδηγεί σε υψηλά επίπεδα ιντερλευκίνης-17 τους ασθενείς με ΠΣ, κάτι που μεταβάλλει τα ενδοθηλιακά κύτταρα και προκαλεί άνοια.

Τα ευρήματα αυτά υποδεικνύουν ότι οι θεραπευτικές που στοχεύουν στο στέλεχος IL-17 της ιντερλευκίνης μπορούν να βοηθήσουν να σταματήσουν οι νευροαγγειακές βλάβες που προκαλεί η ΠΣ και άλλα αυτοάνοσα νοσήματα που συνδέονται με τα υψηλά ποσοστά του στελέχους αυτού.

Η μελέτη τιτλοφορείται “Dietary salt promotes neurovascular and cognitive dysfunction through a gut-initiated TH17 response,” και δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Nature Neuroscience.

Είναι συνηθισμένο στην Αμερική η διατροφή να είναι πλούσια σε χλωριούχο νάτριο. Το 90% των Αμερικανών υπερβαίνουν τη συνιστώμενη ημερήσια πρόσληψη αλατιού, που είναι 2.300 mg. Η υψηλή πρόσληψη αλατιού συνδέεται με αυξημένες πιθανότητες εμφάνισης εγκεφαλοαγγειακών νοσημάτων, αν και δεν ήταν ακριβές μέχρι τώρα τι σημαίνει «υψηλή πρόσληψη».

Οι ερευνητές στο Πανεπιστήμιο Weill Cornell της Νέας Υόρκης αδημονώντας για νέες ανακαλύψεις, δοκίμασαν μία διατροφή υψηλή σε περιεκτικότητα αλατιού στα ποντίκια, 4 ή 8 % περιεκτικότητα σε αλάτι, που αντιστοιχεί σε 8 έως 16 φορές μεγαλύτερη ποσότητα από τη συνηθισμένη.

«Παρόλο που είναι δύσκολο να υπολογίσουμε την κατανάλωση αλατιού σε επίπεδο πληθυσμού, η διατροφή αυτή προσεγγίζει πιστά το φάσμα της κατανάλωσης αλατιού από τους ανθρώπους», σημειώνουν οι ερευνητές.

Τα ποντίκια τρέφονταν με αυτό τον τρόπο 8,12 ή 24 εβδομάδες. Με τη βοήθεια μαγνητικών τομογραφιών οι ερευνητές ανακάλυψαν ότι η διατροφή αυτή προκαλούσε σημαντικές μειώσεις στη ροή του αίματος στον ιππόκαμπο (κατά 25%) και στον εγκεφαλικό φλοιό (κατά 28%), τις δύο περιοχές που είναι υπεύθυνες για την εκμάθηση και τη μνήμη.

Τα τρωκτικά που τράφηκαν επί 12 εβδομάδες με τροφές υψηλής περιεκτικότητας σε αλάτι, παρουσίασαν, σύμφωνα με τους ερευνητές, δυσλειτουργίες στο ενδοθήλιο,  τη λεπτή μεμβράνη από ενδοθηλιακά κύτταρα που ελέγχουν τα αγγεία. Τα ενδοθηλιακά κύτταρα, ακόμα, περιόρισαν την  παραγωγή μονοξειδίου του αζώτου, ενός αερίου που χαλαρώνει τα αιμοφόρα αγγεία και αυξάνει τη ροή του αίματος.

Η μετάλλαξη της λειτουργίας του ενδοθηλίου μοιάζει να οφείλεται στην υψηλής περιεκτικότητας σε αλάτι διατροφή, καθώς οι ερευνητές απέκλεισαν άλλες πηγές ενδοθηλιακής δυσλειτουργίας, όπως  τις αγγειακές φλεγμονές.

Στη συνέχεια η ομάδα δοκίμασε να αναστρέψει τις βλαβερές συνέπειες, τρέφοντας τα ποντίκια με τροφές μόνο με 0,5 % αλάτι, όπως είναι το φυσιολογικό. Μετά από 12 εβδομάδες διατροφής υψηλής περιεκτικότητας σε αλάτι, τα ποντίκια άρχισαν να τρέφονται για κάποιες εβδομάδες φυσιολογικά.

Όταν ξανακοίταξαν οι ερευνητές τον εγκέφαλο των ζώων, διαπίστωσαν ότι και η ροή του αίματος στον εγκέφαλο και η ενδοθηλιακή λειτουργία είχαν αποκατασταθεί.

Σε όσα ποντίκια τράφηκαν μόνο με τροφές  υψηλής περιεκτικότητας σε αλάτι «διαπιστώθηκαν σημαντικές αλλαγές στη γνωσιακή τους ικανότητα που περιελάμβανε διάφορες περιοχές», έγραψαν οι ερευνητές. Τα ζώα αυτά δυσκολεύτηκαν πάρα πολύ στην αναγνώριση αντικειμένων, σε δοκιμασία λαβυρίνθου και φωλεοδομική συμπεριφορά (nest behavior). Η επιστροφή, όμως, στην κανονική τους διατροφή, βοήθησε την απόδοση των ζώων να επανέλθει στα φυσιολογικά επίπεδα.

Κάτι ακόμα που ερεύνησε η ομάδα ήταν οι μοριακοί μηχανισμοί που υποδείκνυαν αυτές τις ελλείψεις στο γνωσιακό κομμάτι. Ανακάλυψαν ότι εξαιτίας της πλούσιας σε αλάτι διατροφής προκλήθηκε αύξηση των κυττάρων TH17 στο λεπτό έντερο. Αυτό οδήγησε σε αυξημένη απελευθέρωση ιντερλευκίνης 17,  έναν φλεγμονώδη παράγοντα.

Άλλα πειράματα έδειξαν ότι η ενδοθηλιακή δυσλειτουργία και η μείωση της παραγωγής του μονοξειδίου του αζώτου προκλήθηκαν εξαιτίας της αυξημένης απελευθέρωσης IL-17.

Κατέληξαν ότι ένα μόριο με την ονομασία ROCK είναι υπεύθυνο για τη διακοπή της παραγωγής μονοξειδίου του αζώτου. Η ιντερλευκίνη 17 εμπόδιζε την παραγωγή μονοξειδίου του αζώτου μέσω αυτού του μορίου. Έτσι, οι ερευνητές χρησιμοποίησαν έναν αναστολέα rock με την ονομασία Y27632 για να βελτιώσουν τη νευροαγγειακή και γνωσιακή δυσλειτουργία που προκλήθηκε από τη διατροφή που ήταν πλούσια σε αλάτι.

«Η διαδρομή των στοιχείων IL-17-ROCK είναι εξαιρετικό πεδίο για μελλοντική έρευνα σχετικά με τις αιτίες της γνωσιακής έκπτωσης.», όπως ανέφερε ο Giuseppe Faraco, ο πρώτος συγγραφέας της μελέτης στο δελτίο τύπου. «Φαίνεται να αντισταθμίζονται οι εγκεφαλοαγγειακές και γνωσιακές επιπτώσεις μιας διατροφής πλούσιας σε αλάτι, αλλά ακόμα περισσότερο μοιάζει να ωφελεί τα άτομα που πάσχουν από ασθένειες σχετικές  με τα αυξημένα επίπεδα του στοιχείου IL-17, όπως η πολλαπλή σκλήρυνση, η ρευματοειδής αρθρίτιδα, το σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου και άλλα αυτοάνοσα νοσήματα.»

Η ομάδα στο άρθρο της συμπεραίνει: «Ενώ τα ευρήματα τονίζουν το σημαντικό ρόλο της εγκεφαλικής ενδοθηλιακής λειτουργίας σε σχέση με την υγεία του εγκεφάλου, αποκαλύπτουν την ίδια στιγμή ένα άγνωστο μέχρι τώρα άξονα εντέρου-εγκεφάλου, όπου οι διατροφικές συνήθειες  θέτουν σε κίνδυνο τη μικροκυκλοφορία του εγκεφάλου τροποποιώντας την εγκεφαλική λειτουργία και τη γνωσιακή έκπτωση.»